Evocative and edgy, filled with the sights and sounds of a changing world and a transformative life, Girl in a Band is the fascinating chronicle of a remarkable journey and an extraordinary artist.

Kim Gordon, stichtend lid van Sonic Youth, stijlicoon en rolmodel, vertelt haar verhaal als artiest, muzikant, moeder, zus en vrouw, geschreven met de lyrische kracht, de gevatheid en de humor die we ook terugvonden in Just Kids van Patti Smith. Doet ook denken aan The Punk Singer, die geweldige documentaire over Kathleen Hanna, de oprichtster van Bikini Kill. Door haar te laat gediagnosticeerde ziekte (Lyme) zag die haar leven wel heel drastisch veranderen. Ze getuigt daar heel openlijk over, net zoals de andere vrouwen in die documentaire heel gevat spreken over de noodzaak van de riot grrrl beweging. Kim Gordon speelde in haar leven ook een belangrijke rol, al was het maar om haar te matchen met een Beastie Boy en dat uitgelegd te krijgen aan de fans van beide “kampen”.

Ze is vaak beschreven als koel en afstandelijk, maar daar is hier niks van te merken. Integendeel, ze schrijft heel openhartig en gepassioneerd. “Once you push past my persona, there are no defenses there” zegt ze op de kaft. Het is waar.

The end

Ze opent heel persoonlijk met losse opmerkingen over de breuk met Thurston Moore. Samen waren zij jarenlang het coolste koppel in de muziek. En dan ging Thurston gewoon voor een andere vrouw. Ongelofelijk, had ik het geweten ik was niet meer naar zijn concert gegaan. En dan nog zo puberaal doen ook. Maar goed, wij dachten dan wel dat ze een rolmodel waren, maar een criticus merkt terecht op: “Why should they be different than the rest of us?” (7)

Dat einde viel samen met het einde van Sonic Youth in de ietwat bizarre setting van een concertenreeks in Brazilië, waar het voortdurend regende en ze het slechte weer als een “pathetic fallacy” met zich meesleepten. The festival stages were like musical versions of awkward domestic tableaux. (5)

Children of the revolution

Dan begint ze op een erg meeslepende manier te vertellen over haar jeugd in LA in de jaren 60 en 70. Dat is zo charmant beschreven en geestig geformuleerd dat je het boek niet meer kunt neerleggen. Wat een rastalent. Die sfeer zien we ook in Inherent Vice, de verbluffende film van Paul Thomas Anderson naar het gelijknamige boek van de al even straffe Thomas Pynchon. Plezier om te lezen, alleen al qua taalgebruik.

Kim beschrijft het heel goed: “It was an era of no bras, free-flowing hair, vintage lace, … and boyfriends and girlfriends swapped shirts and pants with no concern, all male-female stereotypes muddled and switched and subverted.” (35)

Even goed had ze een bipolaire broer met wie ze het als overgevoelig meisje bepaald niet makkelijk had. Veel begrip was daar ook al niet voor. En er was heel wat spanning in LA, “that safe and beautiful place of movie-lot landscaping, shiny new cars,and tanned good-looking people, a city where thanks to the curfew laws no one was allowed to so much as loiter”. (64)

Ze verhuizen dan plots naar Hong Kong. “Walking along Hong Kong’s streets was like moving inside a slow riot.” (45) Maar ze keren snel terug naar de US en in York gaat ze “mediaclass” volgen bij George Manupelli, de filmer van Fluxus. “Fluxus explored art as a process, using the viewer, or the audience to complete the work.” (72) Fluxus onderstreepte ook het belang van de eenmalige gebeurtenis, zoals een optreden. En in 1969 was het even plots gedaan. “When the 1960s hippie utopia merged with the Manson murders and bled into Altamont” (141).

De jaren 80

In de jaren 80 arriveert ze in New York, in de wereld van Andy Warhol, The Velvet Underground, Glenn Branca, Patti Smith, Television, Richard Hell, Lydia Lunch, Philip Glass, Steve Reich en de “free jazz loft scene”. Er zijn erger plaatsen om aan te komen. Maar anderzijds, “in 1980 New York was near bankruptcy, with garbage strikes every month, it seemed, and a crumbling weedy infrastructure.”(84)

De schilderkunst was weer belangrijker geworden, maar ook de investeerders en de markt. “Money was in the air. (94) En, …art-as-money was now the prevailing atmosphere”. (111)

Inmiddels had ze Thurston Moore ontmoet en was Sonic Youth een feit. Een vrouw in een mannen groep. Daar heeft ze ook goeie observaties over. “One on one, men often had little to say to one another. They found some closeness by focusing on a third thing that wasn’t them: music, video games, golf, women. Male friendships were triangular in shape ...” (103)

Glamorous ennui

De muzieksfeer was no wave en de place 2B was The Mudd Club, “(that) had an anything-can-happen-and-no-one-would-care air, mixed with a touch of glamorous ennui.”(118) Dat is helemaal de jaren 80, glamorous ennui. Brian Eno kwam naar NY om er het legendarische album No New York op te nemen, een staalkaart met 4 No Wave groepen. Ironisch was dit ook het einde van de beweging: niet iedereen kon er op vermeld worden, waardoor er een schisma ontstond. Maar goed, het was ook maar een label.

In tegenstelling tot haar mannelijke fans vindt ze zichzelf niet erg vrouwelijk:” …I almost never think of girliness unless I’m wearing high heels, and then I’m more likely to feel like a transvestite.”(125) + “In general, though, women aren’t really allowed to be kick-ass.(127) … At the end of the day, women are expected to hold up the world, not annihilate it. That’s why Kathleen Hanna of Bikini Kill is so great”. (127)

Tenslotte zijn er dan ook nog types als Rhys Chatham, de Glenn Branca imitator die flauwekul vertelt zoals hij slechte platen maakt, zonder moeite dus. “You know Kim, you’re always going to look middle class.” (128)

Zelf heeft ze daar interessantere ideeën over. “Back then, and even now, I wonder: Am I “empowered”? If you have to hide your hypersensitivity, are you really a “strong woman”?” (132) + “For a girl, cool has a lot to do with androgyny”. (161)

Kool Thing

In de jaren 90 brengen ze mijn favoriete albums Goo! (met de legendarische kaft van Raymond Pettibon) en Dirty uit en toeren ze met Neil Young. Zijn publiek was er niet altijd klaar voor (meestal niet) maar “Neil was always very supportive of us.” (168) De appreciatie was wederzijds: “Neil ended up recording an entire album of live feedback called Arc.”(168)

Ze ontmoet vervolgens Kurt Cobain, overgevoelig net als zij, en er ontstaat een diepe vriendschap. “He seemded always to be working against himself. … I felt very big sisterly, almost maternal, whenever the two of us were together, …”(179).

Ze ontwikkelt een kledinglijn met Sophia Coppola (X Girl), producet Hole en maakt de geweldige clip voor Little trouble girl met Kim Deal. “No one can be all things – a mother, a good partner, a lover as well as a competitor in the workplace.”(203). Er is ook nog Free Kitten en haar bijdrage aan Last Days, de Gus Van Sant film over Kurt Cobain. “Honestly, it was one of the highlights of my career.”(213)

Coco

En dan is ze ook nog moeder geworden. “Most child raising falls on women’s shoulders. … As a baby whenever Coco cried I felt it immediately, physically, because my breasts began to leak.” (220) Hoewel Thurston zijn uiterste best doet, “He was a natural, in fact. He was probably a better dad than he was a partner.” (220) Want na een tijdje nam hij steeds meer afstand en wou hij de dingen op zijn manier doen. Ook een voorbeeld voor velen, blijkbaar.

En de pers hielp ook al niet. De klassieke vraag was nu hoe het is om een rock en roll moeder te zijn, in plaats van het vorige cliché: hoe is het om een girl in a band te zijn. (220-221)

Thurston begint vervolgens een relatie buitenshuis. “I was furious. It wasn’t just the responsibility he was refusing to take; it was the person he had turned me into: his mother.”(248) Er wordt niet te sentimenteel over gedaan, wel oprecht. Met een scherpe conclusie. “I did feel some compassion for Thruston, and I still do. I was sorry for the way he had lost his marriage, his band, his daughter, his family, our life together – and himself. But that’s a lot different from forgiveness.” (258)

Kim Gordon is an artist, musician, producer, fashion designer, writer and actress.

En wat voor één!

Girl in a band. A memoir.
Faber & Faber
2015